Nin si isdaba-joog ah ugu gubay kitaabka Quraanka Kariimka gudaha dalka Sweden 2023-kii, arrintaas oo dhalisay caro xooggan oo kaga timid dalalka Muslimka, ayaa lagu toogtay koonfurta magaalada Stockholm, sida ay sheegeen baarayaasha, iyagoo intaa ku daray in shan qof loo xiray falka dilkaas.
Dacwad-ooge Rasmus Oman ayaa u xaqiijiyay wakaaladda wararka ee AFP in baaritaan lagu furay dilka 38-jirka lagu magacaabo Salwan Momika.
“Waxaan ku jirnaa marxalad aad u horreysa… waxaa socota xog uruurin aad u ballaaran. Shan qof ayaa loo xiray iyagoo looga shakisan yahay inay ku lug leeyihiin falkan dambi,” ayuu yiri.
Maxkamad ku taal Stockholm ayaa la filayay inay go’aan ka gaarto Khamiista maanta ah in Momika, oo ahaa Masiixi u dhashay Ciraaq, uu ku kacay kicinta nacayb qowmiyadeed, balse waxay dib u dhigtay xukunkeeda ilaa 3-da Febraayo sababo la xiriira geeridiisa.
Booliisku ayaa fiidkii Arbacada ka jawaabay dhawaaqa rasaas laga maqlay dhisme ku yaalla magaalada Sodertalje, halkaas oo uu deganaa Momika.
Waxay heleen nin “ay xabbado haleeleen, ninkaasna waxaa loola cararay isbitaalka,” sida lagu sheegay war-saxaafadeed ka soo baxay booliska, iyadoo lagu daray inuu markii dambe uu dhaawicii u geeriyooday.
Warbaahino dhowr ah ayaa sheegay in laga yaabo in toogashada si toos ah looga baahiyay baraha bulshada.
Wargeyska Aftonbladet ayaa sheegay in qofka weerarka fuliyay uu awooday inuu dhismaha uga soo galo saqafka sare.
Bishii Agoosto, Momika iyo nin kale oo lagu magacaabo Salwan Najem, ayaa lagu soo oogay dacwad ah “kicin ka dhan ah qowmiyad gaar ah” afar jeer xagaagii 2023-kii.
Sida ku cad warqadda dacwadda, labadan qof ayaa aflagaadeeyay Quraanka Kariimka, oo ay ku jirto inay gubeen, iyagoo hadallo meel-ka-dhac ah ka sheegay Muslimiinta – iyagoo falkaas mar ku fuliyay bannaanka hore ee masaajid ku yaalla Stockholm.
Xiriirka u dhexeeya Sweden iyo dhowr dal oo Bariga Dhexe ah ayaa waxaa xumeeyay ficillada labadan qof.
Dibad-baxayaal Ciraaqiyiin ah ayaa laba jeer xoog ku galay safaaradda Sweden ee Baqdaad bishii Luulyo 2023, iyagoo dab qabadsiiyay gudaha dhismaha markii labaad.
Bishii Agoosto ee isla sanadkaas, hay’adda sirdoonka Sweden ee Sapo ayaa sare ugu qaadday heerka halista afraad oo gaarsiisay ilaa heerka shanaad ka dib markii gubidda Quraanka ay dalka ka dhigtay “bartilmaameed mudnaan gaar ah leh.”
Dowladda Sweden ayaa cambaaraysay aflagaaddada ka dhanka ah Quraanka, iyadoo xustay in dastuurka dalku uu ilaalinayo xorriyatul qowlka iyo isu imaatinka.
‘Ma doonayo inaan waxyeelleeyo Sweden’
Isagoo la hadlayay wargeyska Aftonbladet bishii April 2023, Momika wuxuu ku adkeystay inuusan marnaba ula jeedin in gubidda Quraanka ay dhibaato u keento Sweden.
“Ma doonayo inaan waxyeelleeyo dalkan i soo dhoweeyay, ilaaliyayna sharaftayda,” ayuu yiri.
Momika wuxuu deganaa Sweden ilaa 2018-kii.
Bishii Oktoobar 2023, Hay’adda Socdaalka Sweden ayaa kala laabatay sharcigiisa deganaanshaha, iyadoo sabab uga dhigtay macluumaad been abuur ah oo ku jiray codsigiisii hore, laakiin waxaa la siiyay mid ku meel gaar ah, iyadoo sheegtay inay jirto “caqabad hortaagan fulinta” dib u celintiisa Ciraaq.
Bil ka hor xilligaas, Dowladda Ciraaq ayaa codsatay in loo soo gacan geliyo sababo la xiriira mid ka mid ah falalkii gubidda Quraanka.
Bishii Maarso 2024, Momika wuxuu ka tagay Sweden si uu magangelyo uga raadsado Norway, isagoo u sheegay wakaaladda wararka ee AFP in xorriyatul qowlka iyo ilaalinta xuquuqul insaanka ee Sweden ay tahay “been weyn.”
Norway ayaa dib ugu celisay Sweden dhowr toddobaad ka dib.
Kahor inta uusan imaan Sweden sanadkii 2018-kii, boggaga baraha bulshada ee Momika ayaa ka sheekaynaya taariikh nololeedkiisa siyaasadeed ee is-bedbeddelka badan ee dalka Ciraaq.
Waxaa ka mid ahaa inuu xiriir la lahaa koox hubaysan oo Kirishtan ah intii lagu jiray dagaalkii ka dhanka ahaa kooxda Daacish, inuu aasaasay xisbi siyaasadeed oo Syriac ah oo aan la aqoon, inuu loolan la galay kooxo Masiixi ah oo saameyn leh, iyo in muddo kooban la xiray.
Wuxuu sidoo kale ka qayb qaatay dibad-baxyadii ballaarnaa ee looga soo horjeeday musuq-maasuqa ee ka dhacay Ciraaq dabayaaqadii 2019-kii, kuwaas oo lagu wajahay caburin ay ku dhinteen in ka badan 600 oo qof oo dalka oo dhan ah.
Bishii Oktoobar 2023, maxkamad Swedish ah ayaa nin kale ku xukuntay kicinta nacayb qowmiyad ka dib markii uu gubay Quraanka sanadkii 2020-kii, taasoo ahayd markii ugu horreysay ee nidaamka maxkamadeed ee dalku uu tijaabiyo dacwad la xiriirta aflagaaddada kitaabka barakaysan ee Islaamka.
Xeer-ilaaliyeyaashu waxay horay u sheegeen in sharciga Sweden uu dhigayo in gubidda Quraanka loo arki karo mid dhaleeceyn ah oo ka dhan ah kitaabka iyo diinta, sidaas darteedna lagu ilaaliyo xorriyatul qowlka.
Si kastaba ha ahaatee, iyadoo ku xiran hadba xaaladda iyo hadallada la jeediyay waqtigaas, waxaa sidoo kale loo fasiran karaa “kicin ka dhan ah qowmiyad gaar ah.”
