Qaar ka mid ah ganacsatada Soomaaliyeed ee wax kala soo dega dekeda Muqdisho ayaa ka cabanaya lacago sharci daro ah oo ay sheegeen in lagu soo rogay badeecadaha ay kala soo degaan taasoo ka baxsan lacagihii ku waajibay ee canshuuraha ahaa.
Arrintan ayaa sababtay in maalmahan ay hakad galaan howlihii ka socday dekeda Muqdisho sababo la xiriira diidmo ganacsatadu ka muujiyeen lacagaha la soo rogay iyo ismari waa ka dhashay.
Ganacsatada ayaa sheegay iney bixiyeen canshuurta ku waajibtay, lacagahana ay yihiin kuwo sharci daro ah oo ku dhacaya jeebka  shaqsiyaad ka tirsan Maamulka dekeda iyo ganacsato xiriir la leh dowlada.
Ilo wareedyo ayaa sheegaya in lacagtan ay tahay mid lagu qaadayo qalab Scan ah oo la sheegay in lagu hubinayo badeecadaha Kontaynarada ku jira ee ka soo dega dekeda Muqdisho kaasoo aysan dowladu maamuleynin.
Scan-kan oo dalka la keenay sanadkii 2018 ayaa la sheegay inuusan u shaqeyneynin sidii loogu talo galay, sababo la xiriira tayada shaqadiisa oo aad u hooseysa laguna kalsoonaan karin, hase ahaatee shaqsiyaadkan arrintan gadaal ka riixaya ayaa ka dhiganaya marnarsiiyo ay lacago ku qaataan.
Shaqsiyaadka la sheegay in loo xiray mashruucan oo ay hormuud ka yihiin Guddoomiyaha Rugta ganacsiga Soomaaliyeed Maxamuud Cabdi Cali Gabeyre & Maamulaha furdada dekeda Muqdisho Cismaan Maxamed Cadaawe ayaa lagu eedeeyey iney heshiis la galeen shirkadda Al Beyrak ee Maamusha dekeda Muqdisho si ganacsaduhu ugu qasbanaado inuu warqad fasax ah iyaga uga baahdo, uusana dekeda ugala bixin alaabtiisa xitaa hadii uu wato dokumentiga fasaxa gaadiidka iyo cadeynta inuu bixiyey canshuurta ku waajibtay.
Ganacsatada ayaa talaabadan ku tilmaamay xanibaad sharci daro ah iyo in shaarkii dowlada ay ugu awood sheeganayaan ganacsato kale iyo masuuliyiin ka tirsan dowlada oo u heshiiyey, waxayna intaas ku dareen iney cabashadooda gaarsiiyeen Wasaarada dekedaha balse aysan jirin illaa hadda cid wax la qabatay.
Dhowaan ayey aheyd markii uu sidan oo kale xirmay suuqa Bakaaraha iyo suuqyo kale oo ku yaalla magaalada Muqdisho ka dib markii lacago bille ah uu ku soo rogay maamulka Gobolka Benaadir, kuwaasoo ka baxsan canshuuraha ay bixiyaan.
Maamulka Rugta ganacsiga Soomaaliyeed ayaa lagu eedeeyey inuu gabay waajibaadkii ka saarnaa inuu wax ka qabto caqabadaha soo wajaha ganacsatada, taas bedelkeedna ay qeyb ka yihiin dhibaatada lagu hayo saaxiibadood ay isku mihnada yihiin.
“Rugta ganacsiga Soomaaliyeed waxaa 30 sano ka badan xaaraan ku heysta Maxamuud Cabdi Cali Gabeyre iyo koox ka tirsan ganacsatada oo ku dhow isaga kuwaasoo danahooda gaarka ah ku fushada, meelna iska dhigay iney ka shaqeeyaan danaha ganacsatada ay magacooda huwan yihiin” ayuu yiri mid ka mid ah ganacsatada Suuqa Bakaaraha oo magaciisa ka gaabsdaday in la soo xigto.
Waxyaabaha lagu eedeynayo Rugta ganacsiga Soomaaliyeed iyo gudoomiyahooda Gabeyre waxa ka mid ah iney gudan waayeen waajibaadkii loo igmaday, ayna dayaceen adeegyadii rugtu u heysay ganacsatada Soomaaliyeed.
Dowlada Soomaaliya iyo Rugaha ganacsiga dowlad goboleedyada xubnaha ka ah ayaa marar badan isku dayey in meesha laga saaro Gudoomiye Gabeyre oo lagu eedeeyey ku takri fal, waxqabad la’aan iyo ficilo lidi ku ah isla ganacsatadii uu magacooda sheeganayey.
Gudoomiye Gabeyre ayaa la sheegay inuu ka hor tagay talaabooyinkaas xilka looga qaadi rabay isagoo adeegsanaya awood qabiil iyo garab uu ka helay saaxiibo uu ku leeyahay madaxda sare ee dowlada, wuxuuna khilaaf iyo iyo kala qeybin ka dhex abuuray ganacsatada si uu xilka u sii heysto, loona qaban doorasho xalaal ah.
Gabeyre iyo kooxdiisa waxay gaareen in qeyb laga siiyo canshuurta ganacsatada loogu qaado dekeda Muqdisho si ay u caburiyaan saaxiibadood ganacsatada kale, uguna qasbaan fulinta lacagaha sharci darada ah ee la saaro taasoo sababtay in ganacsatadu ay waayaan cid u dooda xuquuqdooda, kalana shaqeysa ka hor taga xad gudubyada sharci darada ah.
Sanado ka hor ayey aheyd markii Ganacsatada Muqdisho ay si cad u sheegeen inaan la aqbali karin in canshuur laga qaaday ganacsato Soomaaliyeed lagu maal-galiyo ganacsato kale, iyaga oo intaa ku daray in arintan tahay mid baal marsan guud ahaan sharciga qaadista canshuuraha.
Xafiiska Shabakada Allbanaadir.com
Kambala, Ugandha
Allbanaadir@live.com
