Ra’iisul Wasaaraha Itoobiya Abiy Ahmed ayaa hoos u dhigay cabsida laga qabo dagaal ay la galaan Soomaaliya sababo la xiriira baadi-goobka ay Itoobiya ugu jirto bad, isaga oo maanta sheegay in Itoobiya ay dooneyso kaliya inay nabad la wadaagto deriskeeda.
Itoobiya ayaa 1-dii Janaayo heshiis is-afgarad la saxiixatay Somaliland. Dokumentigaas ayaan weli la shaacin balse Somaliland waxay sheegtay in Itoobiya ay ogolaatay inay aqoonsato madax-banaanideeda ayada oo ku beddelanaysa dekad iyo saldhig ciidan badeed.
Heshiiska ayaa ka caraysiiyey Soomaaliya oo ku adkeysata in Somaliland ay qeyb ka tahay Soomaaliya. Madaxweynaha Soomaaliya Xasan Sheekh Maxamuud ayaa soo jeediyey inuu diyaar u yahay dagaal ay la galaan Itoobiya, si looga hortago inay halkaas deked ka dhisto.
Isaga oo maanta la hadlayey sharci-dejiyayaasha dalkiisa, ayaa Abiy wuxuu yiri “inuusan damac uga jirin” inuu dagaal la galo Soomaaliya.
“Si loo xaqiijiyo nabadda Soomaaliya, kumanaan Itoobiyaan ah ayaa ku dhintay Soomaaliya,” ayuu yiri isaga oo ula jeeda ciidamada Itoobiya ay ku tabarucdo howlgalka nabad ilaalinta Midowga Afrika ee dagaalka kula jira kooxda Al-Shabaab.
“Waxaan ku dhimaneynaa Soomaaliya sababtoo ah nabadda Soomaaliya waa nabadda Itoobiya. Horumarka Soomaaliya waa horumarka dalkeena. Waxaan aaminsannahay inaan nahay walaalo,” ayuu yiri Abiy.
“Ma dooneyno inaan dagaalanno. Waxaan dooneynaa Soomaaliya oo xooggan oo barwaaqo ah oo suuq u ah badeecadaha Itoobiya.”
Abiy ayaa sidoo kale isku dayey inuu qaboojiyo cabsida ku aadan Masar ee la xiriirta biyo-xireenka ay Itoobiya ka dhistay webiga Nile-ka Bulugga ah.
“Waan wadaagi doonnaa kheyraadkeena, xitaa mustaqbalka, laakiin rajadeenu waxay tahay inaan ka filayo inay sidoo kale aqbalaan codsiyadeena,” ayuu yiri Abiy.
Itoobiya ayaa sheegtay in biyo xireenka weyn uu muhiim u yahay horumarkeeda, waxaana ay ku dooddaa inuusan saameyn taban ku yeelan doonin qulqulka biyaha ee Sudan iyo Masar, kuwaas oo ka cabsi qaba inuu saameyn ku yeesho biyahooda. Shacabka Masar ee 109 ka milyan ah ayaa intooda badan ku tiirsan biyaha Nile.
Waxaa jiray dhowr wareeg oo wada-hadallo ah oo la xiriira biyo-xireenka, hase yeeshee dhinacyada ayaa ku guuldarreystay inay garaaan heshiis lagu maamulayo isticmaalkiisa. Wada-hadalladii ugu dambeeyey ayaa dhacay December.
