Madaxweynaha Puntland Siciid Cabdullahi Dani ayaa la sheegayaa in muddo ka badan afartan maalmood uu ka maqanyahay magalaada Garowe oo ah caasimadda maamul goboleedka Puntland.
Mudadaas warbaahinta kama soo muuqan, mana la shaacin hawsha uu ku maqan yahay. Balse warbaahinta ayaa baahisay warbixin ku aadan in kulan uu la qaatay masuuliyiinta dawladda Imaaraadka Carabta oo uu kala hadlay sidii ay u maalgashan lahaayeen dekadda garacad.
Dad badan ayaa bilaabay inay is weydiiyaan halka uu madaxweynuhu ku maqanyahay iyo sababaha ka dambeysa maqnaashihiisa. Daka qaar ayaana u fasirtay in ay noqon karto sababo caafimaad oo madaxweynuhu uu dalka dibaddiisa ugu maqanyahay.
Mudada oggolaanshaha dastuurka Puntland ee madaxweynuhu uu dalka ka maqnaan karo ayaa xaddidan, iyadoo marka loo eego maqnaashaha madaxweyne Deni ay aad uga badantahay inta dastuurku uu fasaxayo.
Haddaba si aan arrintaas maqnaashaha madaxweynaha Puntland wax uga ogaanno waxa aan qadka taleefanka kula xiriirnay wasiirka warfaafinta Puntland, Maxamuud Caydiid Dirir, isaga oo ugu horreyn sharraxaad ka bixiyay sida ay u socdaan howlaha maamulka ee haatan iyo hadal heynta ka dhalatay maqnaashiyaha madaxweynaha Puntland.
Wasiirka oo aan ugu horreyn aan weydiinnay waalaca ka dhashay maqnaashiyaha madaxweynaha ayaa yiri: “Ma aha in aad tiraahdaan walaac ayaa ka dhashay arrintaas… madaxweyne kuxigeenka ayaa jooga oo ah kusimaha madaxweynaha,”.
Puntland oo muran ka dhashay doorashooyinka uu taagnaa bilooyinkii u dambeeyay ayuu sheegay in maamulku wado shaqooyinkii lagu qaban lahaa doorashooyinkaas. Wuxuu carrabka ku dhuftay in xisbiyada oo dhawaan ku tartamay doorashooyinka golaha deegaanka ay shaqadooda wataan oo aysan madaxweynaha waxba uga xirnayn.
Wasiir Caydiid ayaa yiri: “Qolada shakiga qabtaa ee durbaannada beenta ah garaacaneysa meel kale haka garaacdeen oo aan Puntland ahayn. Dowladda Puntland waa dowlad waligeed soo jirtay, waa dowlad 25 sano soo jirtay waxa ay leedahay shuruuc, cid walbaana shaqadeeda loo igmaday ayey haystaa,”
Balse waxaan mar kale way diinay waxa sababay in mudadada intaa la’eg uu madaxweynuhu ka maqnaado magaalada Garowe, wuxuuna sheegay inuu ku sugan yahay magaalada Nairobi ee caasimadda dalka Kenya.
Mar aan waydiinay waxa uu ka hayo Nairobi ayuu ku jawaabay: “Madaxweynuhu baagamuuddo ma aha. Inta uu maqanyahay howl ayuu haystaa wuuna maqnaan karaa, waana sheegay hay’ado isku filan ayaa Putnland ka jira”.
Wasiirka oo u muuqday inuusan rabin inuu sii faahfahiyo maqnaashaha madaxweynaha ayaan wareysigaan uga jawaabin in sabab caafimaad uu madaxweynuhu u joogo caasimadda Kenya iyo in kale.
Muddo intee la’eg ayuu maqnaan karaa madaxweynaha Puntland?
Dastuurka Puntland waxa uu qeexayaa muddo cayiman oo loo oggolyahay in madaxweynaha dawlad goboleedku ka maqnaan karo dalka, gaar ahaanna dawlad goboleedka uu ka taliyo, iyadoo mudada ku xusan dastuurku is badali karto hadii ay dhacaan xaaladaha qaar.
Wasiirka warfaafinta Puntland Maxamuud Caydiid Dirir oo qeexaya mudada uu dastuurku u oggolyahay iyo waxa keeni kara in madaxweynuhu uu waqtiga intaa la’eg maqnaado ayaa yiri: “ Sharciyan madaxweynaha waxa uu maqnaan karaa muddo 60 maalmood ah, balse hadda cidi u daba geli meyso shrcigu intuu u oggolyahayna waa uu ku maqnaan karaa inta uu maqanyahayna waxa uu ku maqanyahay howlo loo igmaday, xujana noqon meyso maqnaashihiisa”
Wuxuu ku soo celiyay mar kale in Puntland ay isku filantahay, oo hawlaheeda wadato.
Xagee ayuu hadda ku sugan yahay madaxweyne Deni?
Wareysi labaad ayaan la yeelanay wasiir Caydiid Dirir, inaga oo waydiinay su’aalo la xariira caafimaadka madaxweynaha.
Wuxuu yiri wasiir Caydiid: “Madaxweynuhu wuu caafimaad qabaa, waxa uu joogaa magalaada Nairobi, wuxuu u joogaa howlo shaqo waana uu soo noqonayaa marka uu dhammaysto” ayuu yiri.
Sidoo kale wasiir Dirir ayaa sheegay in Puntland iyo caalamka uu ka dhexeeyo xiriir calami ah isla markaana aysan safaarado ku oollin Garowe, marka laga reebo qunsuliyadda Ethiopia, taasina ay keentay in madaxweynuhu uu joogo Nairobi howlo diblomaasiyadeedna uu halkan u joogo.
Isha:BBC
