Dagaalka Ruushka ee Ukraine, fowdada ka jirta Haiti iyo rabshadaha sii kordhaya ee kooxaha dambiilayaasha ee Mexico ayaa gacan ka geystay kor u kaca tirada suxufiyiinta ee lagu dilay shaqadooda 2022, sida lagu sheegay warbixin cusub oo la sii daayay Jimcihii.
Ururka caalamiga ah ee saxafiyiinta ayaa sheegay in sanadkan 67 suxufi iyo shaqaale warbaahineed lagu dilay caalamka, halka sanadkii hore lagu dilay 47 saxafi.
Kooxda fadhigeedu yahay Brussels ayaa sidoo kale tirisay 375 wariye oo hadda u xiran shaqadooda, iyadoo meelaha ugu badan ee suxufiyiinta lagu xiray ay ka mid yihiin Shiinaha Hong Kong, Myanmar iyo Turkiga.
Iyadoo ay sii kordhayaan tirada shaqaalaha warbaahinta ee la dilay, IFJ iyo hay’adaha kale ee u dooda xuquuqda saxaafadda ayaa ugu baaqay dowladaha inay qaadaan tillaabo dheeri ah oo lagu ilaalinayo suxufiyiinta iyo saxaafadda xorta ah.
“Guuldarradu waxay dhiirigelinaysaa kuwa doonaya inay cabburiyaan wararka xorta ah, waxayna wiiqayaan awoodda ay dadku kula xisaabtami karaan hoggaamiyayaashooda, oo ay ku jirto in la hubiyo in kuwa awoodda iyo saamaynta leh aysan hor istaagin waddo furan” ayuu yiri Xoghayaha Guud ee IFJ Anthony Bellanger.
Shaqaale warbaahineed oo badan ayaa lagu dilay dagaalka ka socda Ukraine kuwaasoo gaaraya 12 guud ahaan – inta badan waxay ahaayeen Reer Ukraine laakiin sidoo kale waxaa ku jiray kuwa jinsiyado kale ah sida filim sameeye Mareykan ah Brent Renaud. Dhimasho badan ayaa dhacay usbuucyadii ugu horreeyay ee fowdada ah ee dagaalka, inkastoo hanjabaadaha loo jeedinayo saxafiyiinta ay sii socdaan iyadoo dagaalku uu sii dheeraaday.
IFJ waxay sheegtay in “xukunka argagixisada ee ururada dambiilayaasha ee Mexico, iyo jabinta sharciga iyo nidaamka Haiti, ay sidoo kale gacan ka geysteen dilalka sii kordhaya.” 2022 ayaa ah mid ka mid ah kuwii ugu dhimashada badnaa ee abid loo geysto suxufiyiinta Mexico.
Kooxda ayaa diiwaan gelisay shan dhimasho oo saxafiyiin ah iyadoo sanadkan ay jirto xiisad siyaasadeed oo ka jirta Pakistan, waxayna ka digtay hanjabaado cusub oo loo geysto saxafiyiinta Colombia iyo khatarta sii socota ee suxufiyiinta Filibiin inkastoo hogaan cusub uu halkaas ka jiro.
Waxa ay sidoo kale lagu xusay warbixinta toogashada weriyaha Aljazeera Shireen Abu Akleh, xilli ay ka soo warramaysay xero qaxooti Falastiiniyiin ah. Aljazeera ayaa toddobaadkan si rasmi ah uga codsatay maxkamadda dambiyada caalamiga ah inay baarto dhimashadeeda.
