Dowladaha Ukraine, Ruushka,Turkiga iyo Qaramada Midoobay ayaa heshiis ku kala saxiixday Istanbul gelinkii danbe ee Jimcada, waxa uu Turkigu sheegay in uu noqon doono heshiiskaani talaabadii ugu horaysay ee lagu dhimayo dhibaatada cuntada ee caalamiga ah oo ay uga sii dartay duulaankii Moscow ee deriskeeda Ukraine.
Ruushka iyo Ukrain ayaa ka mid ah dalalka ugu horeeya ee dhoofiya cunnada adduunka, waxaana duulaankii Moscow ee 24-kii bishii Febraayo uu go’doomiyay dekedaha Ukraine, isagoo ku xannibay maraakiib badan, taasoo keentay in 20 milyan oo tan oo haruur ah ay ku xayiran yihiin dekadaha badda madow ku yaala, isla markaana sare u qaaday qiimaha badarka adduunka.
Saraakiisha Q.Midoobe waxay sheegeen in dhinacyadu isla garteen qorshaha guud sida dekedaha dhoofin kara haruurka, samaynta xarun la socodka oo laga sameeyo Istanbul, siyaabaha lagu baaro maraakiibta ku lugta leh, iyo xaddidaadda qorshaha. “Waxaan eegeynaa heer dhakhsiyo badan oo dhaqangelin ah,” mid ka mid ah saraakiisha ayaa yiri. “Waxaan bilaabeynaa (Sabtida) inaan dhisno Xarunta Isku-dubbaridka Wadajirka ah (JCC),” ayuu yiri sarkaalka arintan ka hadley, isagoo raaciyay in arrimaha yar yar ay u harsan yihiin in laga shaqeeyo ka hor inta aan hindisaha si buuxda loo dhaqangelin.
“Waxaan isla garanaynaa dhowr toddobaad ka hor inta aan arki doonno dhaqan galka saxda ah ee maraakiibta gelaya iyo kuwa baxaya dekadaha,” ayuu yiri sarkaalku, si loo muujiyo in habkan uu shaqeyn doono.
Sida uu qorshuhu yahay, saraakiisha Ukraine waxay ku hagi doonaan maraakiibta marinnada badbaadada leh ee dhex mara biyaha macdanta laga qodo ilaa saddex dekadood, oo ay ku jirto dekadda ugu weyn ee Odesa, halkaas oo lagu rari doono haruurka badankiisa.
Maraakiibta ayaa markaas ka bixi doona dhul-badeedka Yukreeniyaan ee ku yaal badda madow, iyagoo u sii gudbi doona marinka Bosphorus ilaa dekedaha Turkiga si ay u kormeeraan kadibna u jihaystaan meelaha ay u socdaan.
“Waxaan hiigsaneynaa in aan dhoofino bishiiba ilaa 5 milyan oo metric tonnes, taasoo ahayd heerkii dagaalka ka hor ee saddexdaas dekedood dhoofin jireen,” ayuu yiri sarkaalka.
Qorshahan ayaa marka hore shaqayn doona muddo 120 maalmood ah, balse waa la cusboonaysiin doonaa, ayay yiraahdeen mas’uuliyiinta, iyagoo intaas ku daray “ma filayno in dhawaan la joojiyo heshiiskan”.
Qaramada Midoobay ayaa rajaynaysa in heshiis dib loogu bilaabo dhoofinta Qamadiga Yukreenyn ee la sii maraayo badda madow si uu si buuxda u shaqeeyo dhawr toddobaad gudahood, dibna loogu soo celiyo shixnadaha ilaa heerarkii dagaalka ka hor ee 5 milyan oo tan bishii, laba sarkaal oo sare oo ka tirsan Qaramada Midoobay ayaa Jimcihii sidaas sheegay.
Si kastaba arrintan ayaa guul u ah caalamka oo qarka u saarnaa in cunno yari sababta macaluul ay ka dilaacdo, gaar ahaan Afrika.
W.Q Hanad Askar
Xafiiska Shabakada Allbanaadir.com
Muqdisho Somalia
Allbanaadir@live.com
