Isagoo ku guda jira booqasho uu maanta ku tegay Shaybaarka Qaran ee Caafimaadka Bulshada ee Soomaaliya (National Public Health Reference Laboratory), ayaa Ergeyga Qaramada Midoobay u qaabilsan dalka wuxuu bogaadiyay horumarka Soomaaliya ay ka gaartay tijaabada baaritaanka cudurka COVID-19, wuxuuna muujiyay muhiimadda uu sheybaarka dhexe ee qaran iyo shaybaarada kale ku yaal dhamaan dalka ay u leeyihiin wax-ka-qabasahda COVID-19.
“Afartii bilood ee la soo dhaafay, Sheybaarka Qaranka wuxuu dowr muhiim ah ka cayaaray wax-ka-qabashada aafadan isagoo ka-dabatag iyo la-socod ku hayay wareegga/isu-gudbinta feyruuska. Sheybaarka Qaranka waxaa ka barbar shaqeynayay labo sheybaar caafimaad oo kale oo qaabilsan caafimaadka bulshada, awoodna u leh tijaabada unugyada, awooddaas oo khusaysa COVID-19. Tani waxay dalka ka caawisay tijaabada iyo la-socodka wareegga feyruuska ee dalka oo dhan, iyo ogaanshaha goobaha uu feyruusku aad ugu faafay si loo xakameeyo waqti hore, ”ayuu yiri Wakiilka Gaarka ah ee Xoghayaha-Guud ee QM u qaabilsan Soomaaliya, James Swan.
“Tijaabada baaritaanka cudurka COVID-19 waa mid muhiim ah, Qaramada Midoobay iyo bulshada caalamkuna waxaa ka go’an inay taageeraan sheybaarka qaranka,” ayuu raaciyay. “Horumarka lagu kobcinayo awoodda Soomaaliya ee la-dagaallanka aafada COVID-19 waxay muujineysaa waxyaabaha la gaari karo marka khubarada heer qaran iyo kuwa caalamiga ah ay si wada-jir ah u wada-shaqeeyaan.”
Booqashada maanta, oo uu ku weheliyey Wakiilka Hay’adda Caafimaadka Adduunka ee QM (WHO) u qaabilsan Soomaaliya, Dr. Mamunur Rahman Malik, ayaa Wakiilka Gaarka ah ee QM waxaa goobta kusoo wareejiyay [soo kala tusiyay] Agaasimaha Sheybaarka Qaran, Dr. Sahra Ciise Maxamed, wuxuuna Wakiilku la sheekeystay shaqaalaha sheybaarka.
Markii uu COVID-19 kasoo if-baxay Soomaaliya, waxaa si dhaqso leh loo horumariyay Sheybaarka Qaran oo la gaarsiiyay heerka bed-qabka noolaha ee ku habboon, iyadoo WHO ay ku tabarucday qalabka jawaabta degdega ah bixiya ee lagu baaro dhacaanada hidde-sidaha, qalabkaas oo loo yaqaan (Polymerase Chain Reaction) si degdeg loogu awood-siiyo sheybaarka in uu baaritaano ku sameeyo muunadaha COVID-19. Tijaabada muunadaha COVID-19 ee loo adeegsado qalabka sida degdega ah jawaabta usoo saaro ee (PRC) ayaa Hay’adda WHO waxay u aragtaa in uu yahay ‘hal-beeg dahabi ah.’
Kadib tababar ay siiyeen khubaro caalami ah, ayaa shaqaalaha Sheybaarka Qaran waxay baaritaanada Covid-19 u sameeyaan si iskood ah [isku filan].
Sheybaarka Qaran wuxuu billaabay baaritaanka muunadaha COVID-19 bishii Abriil, wuxuuna hadda baaritaan ku samayn karaa illaa 180 dhacaan/muunadood maalintii. Awoodda baaritaan/tijaabo ee hadda jirta waa la kordhin karaa oo waxaa la gaarsiin karaaa ilaa 360 muunadood maalintii, hadii loo baahdo.
Xafiiska Shabakada Allbanaadir.com
Muqdisho Somalia
Allbanaadir@live.com